سخنراني در مراسم گردشگري
عالي جنابان، حضار محترم، اساتيد و علماي گرامي
باسلام وعرض خير مقدم و تشكر از تشريف فرمايي شما مهمانان گرامي، بسيار خرسندم از
حضور شما بزرگواران در جمع خادمان اين منطقه از كشور اسلامي مان.همان طور كه
مستحضريد،سابقه گردشگري به ديرينگي حضور انسان در كره زمين مي رسد. هرچند، اهميت
يافتن آن از نظر مسايل اقتصادي،اجتماعي- فرهنگي وروان شناسي بيش از چند دهه سابقه
نداد. به جرأت مي توان گفت كه تا دهه هاي اول سده ميلادي حاضر، به جز سفرهاي مذهبي،
جهانگردي فعاليت خاص تعداد بسيار محدودي از مردم هر كشور محسوب ميشد، به خصوص نقش
اقتصادي آن بسيار ناچيز بود و اساساً ضرورت هاي گردشگري مطرح نبود، اما امروزه با
گسترش ارتباطات وزندگي در دنياي صنعتي، جهانگردي از اهميت ويژه اي برخوردار شده
است.بر اساس گزارش شوراي توريسم و مسافرت جهاني، درآمد ناشي از گردشگري، اكنون در
جهان بالغ بر يك دهم توليد ناخالص دنيا را تشكيل مي دهد. براساس آمار رسمي، تعداد
جهانگرداني كه در سال از بعضي كشورها ديدن مي كنند،چند برابر جمعيت آن كشورهاست، به
طوري كه توريسم، عمده ترين منبع درآمدي اين كشور ها محسوب مي شود. هـم چنين، در
بعضي شهـرها نظير جزيره كـيش، بـيش از 50 درصد فضاي شهر به كاربري هاي توريستي
اختصاص يافته است اما نقش و سهم كشور ما در گردشگري جهاني چيست؟كارشناسان گردشگري
اعلام كرده اند كه ايران با برخورداري از سوابق افتخارآميز، آثار مهم و برجسته
تاريخي و فرهنگي، طبيعت جذاب و تنوع شرايط اقليمي، يكي از ده قطب اصلي جهانگردي در
جهان است.با وجود اين، نتايج آمارهاي مربوط به سهم ايران از درآمدهاي جهاني گردشگري،
نوميده كننده است براساس اطلاعات موجود، در سال گذشته متجاوز از 600 ميليون جهانگرد
در جهان، 400 ميليارد دلار نصيب كشورهاي مختلف كرده اند. آمارهاي رسمي حاكي است كه
سهم ايران در اين ميان، بسيار ناچيز ( درحد جذب كمتر از يك دهم درصد از كل
جهانگردان) بوده است.بنابراين، ما علي رغم داشتن جاذبه هاي قابل توجه، از جايگاه
مناسبي در بازارهاي جهاني گردشگري برخوردار نيستيم واين در حالي است كه در طول دو
دهه اخير،تمام تلاش مديران اجرايي كشور بر اين بوده كه كشور را از وابستگي به
درآمدهاي نفتي نجات دهند تا از امكانات و توانايي هاي بالقوه كشوراستفاده به عمل
آيد و مطمئناً گسترش فعاليت هاي گردشگري، يكي از مهم ترين راه ها براي وصول اهداف
پيش گفته است.باوجود موارد گفته شده، چرا موقعيت كنوني ما چنين است؟ قطعاً علت بخش
قابل توجهي از مشكلات، نبود امكانات و يا عدم برنامه ريزي هاست كافي نبودن تسهيلات
زيربنايي و سرمايه گذاري غير مكفي در ايجاد هتل ها و مهمان سراها، پايين بودن كيفيت
برخي از تأسيسات وامكانات جهانگردي در مقايسه با استانداردهاي بين المللي، ضعف
تبليغات درمعرفي جاذبه هاي جهانگردي در سطح بين المللي به علاقه مندان، كمبود نيروي
انساني متخصص و ناتواني در جذب، نگهداري يا آموزش اين قبيل نيروها، پايين بودن سطح
آگاهي عموم نسبت به اهميت گردشگري در تقويت بنيه اقتصادي كشور، تبليغات منفي بعضي
رسانه هاي غربي به منظور دلسرد كردن جهانگرداني كه به ديدار از كشور ما علاقه مند
هستند، نمونه هايي ازين گونه موارد است كه مطمئناً در سخنراني هاي شما اساتيد، به
آن اشاره خواهد شد.در اين جا با توجه به سابقه چند سال اشتغال در جزيره كيش كه از
قطب هاي مهم و اصلي گردشگري دركشوراست. مايلم علاوه بر موارد گفته شده، روي چند
مطلب تأكيد داشته باشم.از افتخارات ما ايرانيان اين است كه مسلمانيم و داراي
پشتوانه فرهنگي غني و چند هزار ساله در طول تاريخ، خوشنامي وسابقه نيكودر مهمان
نوازي و محبت نسبت به مسافران وافراد غريبه اي كه به وطن ما سفر كرده اند، از نقاط
قوت ملت ما بوده است كه در تجربه هاي جهانگردان، بارها به آن اشاره شده است تاريخ
سياسي كشورمان در طول دو سده گذشته و نقش منفي دولت هاي استعمارگر، موجب شده است كه
در حال حاضر، اغلب مردم ما نسبت به كل غربي ها ذهنيتي منفي ومشكوك داشته باشند. اين
بيگانه ستيزي، به گردشگران نيز تسري پيدا كرده است به خصوص برخورد هاي بعضاً
نامناسب گردشگران خارجي در قبل از انقلاب ونبود سياست هاي مناسب در برخورد با
گردشگران خارجي، اين ذهنيت را تشديد كرده است.از سوي ديگر، در سال هاي پس از انقلاب،
خوشبختانه با پافشاري دست اندركاران صنعت جهانگردي كشور و با پشتوانه افكار عمومي،
ارزش هاي اسلامي وايراني غالب شده،جهانگردان نتوانسته اند اين ارزش ها را ناديده
بگيرند. استحكام اين مقاومت براي حفظ ارزش هاي اسلامي، مردم شناخت درست و روشني از
جهانگردان داشته باشند. مردم بايد توجيه شوند كه جهانگردي يك پديده مصرفي نيست،
بلگه در جهان به عنوان يك صنعت توليدي ارزآور اشتغالزا شناخته شده است. علاوه بر
اين، گردشگران دنيا اهداف بسيار متفاوت و متنوعي را دنبال مي كنند وتنها گروه بسيار
كوچكي از آن ها را مي توان در زمره افراد بي بند و بار محسوب كرد كه صرفاً به نيت
خوش گذراني به اين سو و آن سوي جهان سفر مي كنند و اين گروه نيز همان طور كه گفته
شد، ايران را انتخاب نخواهند كرد. روبه رو شدن با ذهنيت منفي، مبهم و مشكوك با
جهانگردان، بي مهري، بدخلقي و رفتارهاي غير اخلاقي به همراه خواهد داشت. اگر اعتقاد
بر اين است كه جهانگردان مهمانان جمهوري اسلامي ايران هستند، بايد متناسب با رفتاري
كه اسلام در برخورد گرم با مهمان و رعايت اصول مهمان نوازي توصيه كرده است، با آن
ها برخود شود. تلاش در اين زمينه، نيازمند برنامه ريزي همه جانبه در سطح ملي است.در
طول دو دهه گذشته، دشمنان كشورمان با استفاده از تمام ابزارهايي كه در اختيار داشته
اند، تبليغات وسيع و پردامنه اي عليه ما به راه انداختند و ناجوانمردانه تلاش كردند
كه چهره منفي، عقب مانده و وحشي از مردم مسلمان ايران ارايه كننددر اين ميان، هر
جهانگردي كه به ايران وارد مي شود، مي تواند فرصتي براي خنثي كردن بمباران تبليغاتي
باشد. اخلاق اسلامي و مهمان نوازي ايراني ما مي تواند هر كدام از جهانگردان را در
بازگشت به كشورشان، افشاء كننده تبليغات منفي و معرف چهره مثبت انقلاب اسلامي و
فرهنگ اصيل ايراني اسلامي ما مبدل كند. البته همان طور كه گفته شد، اين استفاده
فرهنگي، مشروط به شيوه برخورد ماست. برخود خشن، غير منطقي و احياناً غير اسلامي ما
مي تواند تأثير معكوس داشته و تثبيت كننده همان تبليغات منفي باشد.پويايي از مشخصات
بارز و برجسته فقه شيعه است. پس از پيروزي انقلاب اسلامي حركت به سوي حاكميت اصول
ارزش هاي اسلامي در چارچوب ولايت فقيه، حضرت امام (ره) بادرايت توأم با بينش
انقلابي و با در نظر گرفتن شرايط زماني ومكاني، فتاوي نوآورانه اي داشته اند. فتاوي
مربوط به شطرنج و موسيقي، نمونه هاي بارز اين گونه موارد است.در شرايط امروز، يكي
از مشكلات موجود در زمينه توسعه گردشگري، مربوط به عدم تبيين مواضع اسلامي درباره
جهانگردي است. اسلام به عنوان يكدين كامل، جامع و مربوط به همه زمان ها و مكان ها،
در مورد جهانگردي هم بسيار بيشتر از همه اديان تأكيد كرده است. قطعاً شناخت بيشتر
اصول اسلامي در زمينه گردشگري و تبليغ آن مي تواند بسيار ياز سوء تعبيرهاي موجود را
حل كند. لذا با در نظر گرفتن شرايط اجتماعي، اقتصادي وفرهنگي حاضر، به نظر مي رسد
كه تدقيق فقهي درباره مسايل مربوط به گردشگري از ضرورت بالايي برخوردار
باشد.گردشگران، از مرحله تقاضا براي ورود به كشور تا خروج از كشور، با كاركنان
ادارات و سازمان هاي مختلفي سرو كار پيدا مي كنند. اگر چه مسئولان رده بالا و
بسياري از كارشناسان سازمان ها به اهميت فعاليت گردشگري در نظام اقتصادي، فرهنگي و
سياسي كشور و حساسيت برخورد با گردشگران واقف هستند، اما در كادرهاي اجرايي سازمان
هاي مرتبط، اغلب به علت حاكميت روحيه بيگانه ستيزي و تعميم آن به گردشگران و يا بي
توجهي به حساسيت برخورد با گردشگران، در بعضي موارد، برخوردهاي نامناسبي صورت مي
گيرد. اين گونه برخوردها از جانب گردشگران در داخل كشورهاي شان، در جذب گردشگر در
مراحل بعدي نيز موثر است. مطمئناً ارايه آموزش هاي لازم به كارگزاران سازمان ها و
نظارت بر حسن خلق و انجام فعاليت در چارچوب هاي تعيين شده بسيار مؤثر است، اما
مؤثرتر از آن، ارايه آموزش هاي عمومي در زمينه اهميت فعاليت گردشگري در كشور و
حساسيت برخورد با گردشگران و جدا كردن حساب ملت ها از دولت هاي استعمارگر است كه
همواره مورد تأكيد مسئولان محترم كشور نيز بوده است.از نظر حقوقي، رعايت قوانين
داخلي كشور ميزبان توسط جهانگردان به همان اندازه ضروري است كه رعايت طبيعي ترين
وانساني ترين حقوق جهانگردان از سوي ميزبان.هم چنان كه مهمان خود را ملزم به رعايت
آداب و رسوم ميزبان مي داند و مي كوشد به اعمالي كه اهانت به او تلقي مي شود دست
نزند، در همه كشورهاي دنيا، ميزبان نيز بايد درجهت حفظ حقوق فردي گردشگران تلاش كند.
خوشبختانه در ايران براي اقليت هاي مذهبي مثل ارامنه، تسهيلاتي منظور شده و آن ها
در مكان هاي خاص براي خورد وخوراك، پوشاك و انجام مراسم خود آزاد گذاشته شده اند.
قايل شدن تهسلات مشابهي براي توريستهاي خارجي، قابل بررسي است، البته بي آن كه لازم
باشد در قوانين و مقررات جزايي تسامحي روا داريم.بالاخره نكته آخر، اين كه تاكنون
همايش هاي متعددي در ارتباط با گردشگري، در كشور برگزار شده است. تفاوت اميدوار
كننده اين همايش با ديگر همايش ها، تركيب هيأت علمي و حضور متخصصان دانشگاهي دركنار
علماي حوزوي است. اميدوار هستيم كه با همفكري و همكاري اين انديشمندان، در جلسات
همايش، مسايل و مشكلات مبتلا به گردشگري در كشور، به بحث گذاشته شود و به نتايج
كاربردي وعلمي دست پيدا كنيم.